Sự tồn tại và phát triển của mỗi con người luôn gắn liền với
sự tồn tại và phát triển của những cộng đồng xã hội nhất định. Không ai có thể
sống, hoạt động ngoài gia đình, bạn bè, địa phương, tập thể, dân tộc, tức là
ngoài xã hội. Người La Tinh nói rằng: “Ai có thể một mình thì người đó hoặc là
thánh nhân, hoặc là quỉ sứ”.
Trong quá trình sống và hoạt động, giữa chúng ta với người
khác luôn tồn tại nhiều mối quan hệ. Đó là mối quan hệ dòng họ, huyết thống,
quan hệ họ hàng, thôn xóm, quan hệ hành chính - công việc, quan hệ bạn bè...
Trong các mối quan hệ đó thì chỉ một số ít là có sẵn ngay từ khi chúng ta cất
tiếng khóc chào đời (quan hệ huyết thống, họ hàng), còn đa số các quan hệ còn lại
chủ yếu được hình thành, phát triển trong quá trình chúng ta sống và hoạt động
trong cộng đồng xã hội, thông qua các hình thức tiếp xúc, gặp gỡ, liên lạc đa dạng
với người khác mà chúng ta thường gọi là giao tiếp.
Hiện nay, tồn tại rất nhiều định nghĩa giao tiếp khác nhau:
- Theo Martin. P.Andelem: “Giao tiếp là quy trình trong đó
chúng ta hiểu được người khác và làm cho người khác hiểu được chúng ta”.
Như vậy, tác giả cũng chỉ mới đề cập đến sự hiểu biết lẫn
nhau thông qua giao tiếp là chưa thật triệt để. Bởi lẽ, giao tiếp phải đi đến sự
phù hợp lẫn nhau giữa con người với con người.
- Jhon B. HonBen cho rằng: “Giao tiếp là sự trao đổi với
nhau tư duy hoặc ý tưởng bằng lời”.
Tác giả chỉ dừng lại ở việc trao đổi tư duy, ý tưởng bằng lời
là chưa thật đầy đủ. Trong thực tế để giao tiếp đem lại được hiệu quả cao, chủ
thể cần phải biết kết hợp cả ngôn ngữ bằng lời và ngôn ngữ không lời (ngôn ngữ
biểu cảm). Như vậy, tác giả đã tuyệt đối hóa ngôn ngữ bằng lời trong qná trình
giao tiếp.
- Tác giả Nguyễn Văn Đáng cho rằng: “Giao tiếp là một quá
trình trao đổi thông tin giữa các chủ thể, thông qua ngôn ngữ nói, ngôn ngữ viết
và ngôn ngữ biểu cảm. Qua đó, mỗi chủ thể tham gia giao tiếp đều hướng tới sự đồng
thuận mà mình mong muốn”.
Dựa vào khái niệm trên, tác giả không đề cập tới giao tiếp
như là một hoạt động cụ thể của con người. Vì vậy, thiếu đi tính mục đích, kế
hoạch...
Từ những quan điểm trên, có thể khái quát: Giao tiếp là hoạt
động trao đổi thông tin nhằm nhận biết, xác lập và tác động lẫn nhau trong mối
quan hệ giữa người với người để đạt tới mục đích nhất định.